Cacao & koffie

In de Democratische Republiek Congo zien we momenteel stijgingen van USD 0,20/kg tot USD 0,50/kg in de producentenprijzen voor cacao. Om deze stijgingen te benutten en de afhankelijkheid van tussenpersonen te verminderen, lanceerden we in 2019 een nieuw cacaoprogramma in het land. Hiervoor hebben we de coöperatie Cacao Okapi opgericht, die 318 leden telt (waarvan 26 vrouwen en 36 jongeren). Dankzij deze coöperatie kunnen de leden hun hoogwaardige cacao zelf op de markt brengen, zonder afhankelijk te zijn van tussenpersonen.

De cacaoproducenten zijn zeer betrokken bij de coöperatie en hebben momenteel 416 aandelen in hun bezit, wat overeenkomt met een totale waarde van $21.229,55. Deze investeringen zullen de coöperatie in staat stellen om de productie van hoogwaardige cacao voort te zetten en hun positie op de markt te versterken, waardoor ze kunnen profiteren van stijgende prijzen.

Tegen het einde van 2020 hadden we vier fermentatiecentra opgezet in de Democratische Republiek Congo. Deze centra hebben een productiepotentieel van 28 containers, wat neerkomt op 350 ton cacao, op voorwaarde dat er voldoende vraag is.

In 2021 hebben we samengewerkt met Zoto, Silva Cacao, UPPCO en Cacao Okapi, als onderdeel van het Belgische "Beyond Chocolate"-initiatief.

Ons doel is om directe commerciële relaties op te bouwen die focussen op kwaliteit. Dit stelt ons in staat om de boeren een groter aandeel van de prijs van hun product terug te geven, samen met een kwaliteitspremie. Met deze strategie kan het inkomen van cacaoboeren aanzienlijk toenemen en kunnen we de inkomenskloof helpen dichten van cacao telende families. Een jaar na de start van het project werden, afhankelijk van de cacaosoort, stijgingen vastgesteld van $0,20/kg en $0,50/kg in de prijzen die producenten uitbetaald kregen.

Ook in ons koffieprogramma heeft de focus op kwaliteit en naoogstprocessen geleid tot een stijging van inkomsten  voor  de boeren. We ondersteunden koffiecoöperaties bij het opzetten van zogenaamde micro-washing stations. Dat is een plek waar koffieboeren hun koffie dichtbij hun plantage kunnen wassen, wat betere kwaliteit garandeert. Zo'n station wordt beheerd door een honderdtal koffieboeren die samen investeren in de bouw ervan. Dat is belangrijk, omdat de marktprijs van gewassen koffie tot 1,7 keer hoger is dan die van niet-gewassen koffie. Uit onze impactevaluaties blijkt dat hierdoor het gemiddelde inkomen van koffieboeren is gestegen. Dat is voornamelijk te danken aan het grotere aandeel van hun inkomen uit kwaliteitskoffie, van 10% in 2017 naar 56% in 2021. Onze impactevaluaties hebben bovendien aangetoond dat gezamenlijke actie en focus op kwaliteit hebben bijgedragen aan een toename van de deelname van koffieproducenten aan langdurige commerciële contracten. Ondanks lokale onzekerheden en de COVID-19-pandemie steeg dat aantal tussen 2020 en 2021 immers van 9% naar 14%.

‍

In Ivoorkust verdienden boeren ongeveer 30% meer dan de productenprijs voor cacao in het seizoen 2020-2021. We bundelden onze krachten met Colruyt Group, Entreprise Cooperative de Saint Paul (ECSP), Puratos, Access Agriculture, Agro Insight en Fairtrade Belgium. Met de financiering van IDH ontwikkelen we, in het kader van het Beyond Chocolate-initiatief, samen een geïntegreerde aanpak voor een leefbaar inkomen. We richten ons daarbij op zes parameters: productiviteits- en kwaliteitsverbetering, inkomensverdeling, toegang tot financiële middelen, agroforestry en een leefbare cacaoprijs. We testen welke van die parameters cruciaal zijn om tot een ‘living income’-model voor boeren te komen. De 102 bij dit project betrokken cacaoboeren, van wie de cacao wordt verwerkt tot chocoladerepen voor Colruyt Group, krijgen premies bovenop de producentenprijs die de Conseil Café-Cacao (CCC) in Ivoorkust vastlegde: een Fairtrade premie en chocoladebonussen van Cacao-Trace. Daarnaast heeft Colruyt Group zich ertoe verbonden om de boeren ook nog een premie te betalen, zodat ze genoeg verdienen om fatsoenlijk te kunnen leven. Die premie verkleint alsmaar de kloof tussen de officiële producentenprijs en de referentieprijs voor een leefbaar inkomen.

We richtten Village Savings and Loan Associations (VSLA's) op. In de Ashanti-regio in Ghana werken we samen met Lidl, Kuapa Kooko Farmers Union en Fairtrade om de sociaaleconomische omstandigheden van cacaoboeren te verbeteren via inkomensverdeling. “In de loop van 2021 ondersteunden we cacaoboeren om 18 Village Savings and Loans Associations (VSLA's) op te richten. Dat brengt het huidige totaal op 24 VSLA's. 574 cacaoboeren hebben nu toegang tot financiële middelen via deze VSLA's.

‍

‍

We ondersteunden onze partnercoöperaties om te kiezen voor duurzame productiepraktijken, zoals boslandbouwsystemen.

• In Nicaragua werkten we de afgelopen vijf jaar samen met cacaoboeren en hielpen we hen hun productiviteit te verhogen. Dankzij capaciteitsopbouw die Rikolto faciliteerde, verhoogden de boeren hun productiviteit tot 516,35 kg cacao per hectare, terwijl het nationale gemiddelde slechts 304,7 kg bedraagt. Deze verbetering is te danken aan onze inspanningen om goede landbouwpraktijken te promoten, zoals snoeien, enten en de introductie van agroforestry.
• In Peru passen nu zo'n 120 koffie- cacaoboeren die lid zijn van onze partnercoöperaties, agroforestry toe.  De combinatie van cacao of koffie met andere voedingsgewassen bleek bijzonder belangrijk voor de boeren. Het biedt hen niet alleen een extra bron van inkomsten, maar stelt hen ook in staat om in hun eigen voedingsbehoeften te voorzien. De toegenomen biodiversiteit in boslandbouwsystemen leidde tot lagere productiekosten: 3,6 Peruaanse sol per kg in een gediversifieerd systeem vergeleken met 4,76 sol per kg in een monocultuur. Zo kunnen producenten beter omgaan met de risico's die samenhangen met schommelende koffieprijzen.  Het "Sembrando Prosperidad" programma ondersteunde 183 vrouwen van het Women Coffee Farmer Committee om thuis moestuinen aan te leggen.: maar liefst 1.376 koffieboerenfamilies begonnen daardoor met een eigen moestuin om in hun voedingsbehoeften te voorzien.
• In Ecuador helpen we boeren om obstakels te overwinnen die het moeilijk maken om hun koffie- en cacaoplantages te onderhouden en te vernieuwen. We werken als uitvoerende partner samen met Maximizing Opportunities in Coffee and Cocoa in the Americas (MOCCA), een initiatief geleid door Technoserve in samenwerking met Lutheran World Relief (LWR) in zes Latijns-Amerikaanse landen. Samen met onze partners ontwikkelden we het Cocoa Competitiveness Improvement Plan en zorgden we ervoor dat de cacaosector in Ecuador voldoet aan de nieuwe regelgeving van de Europese Unie met betrekking tot cadmium. We zijn dus actief bezig met het verbeteren van de kwaliteit van cacao en koffie en het ondersteunen van boeren om hun bedrijf op een duurzame manier te runnen. Daarvoor maakten we een toolkit over cadmium. Dat is eenkrachtig hulpmiddel om cacaoproducenten te ondersteunen om ervoor te zorgen dat hun cacao de cadmiumlimieten die door de Amerikaanse en Europese markt zijn opgelegd, niet overschrijdt.
• In Honduras organiseerden we 4 cursussen over cacao-boslandbouwsystemen voor meer dan 150 jonge cacaoboeren uit Centraal-Amerika. Die vonden plaats tussen 2017 en 2021 aan de CURLA-universiteit.

‍

• In Peru hebben we de relatie tussen Óbolo and CAC Pangoa Óbolo en CAC Pangoa strategisch begeleid door samen het eerste kwaliteitshandboek voor hoogwaardige cacao te schrijven en cacaoboeren te trainen in biodynamisch boerderijmanagement. Dankzij de goede kwaliteit van CAC Pangoa zijn ze erin geslaagd om een prijs overeen te komen met Óbolo die meer dan het dubbele is van de beursnotering, namelijk USD 5 per kilo cacaobonen in vergelijking met USD 2,3 per kilo cacaobonen. Het inkomen van boeren is gestegen met 15% dankzij de kwaliteit van het product en de toewijding van Óbolo. Die toewijding is gebaseerd op het idee dat marktprijzen niet noodzakelijk weerspiegelen of een deal eerlijk is voor de gemeenschap, en of de productie eventuele negatieve gevolgen heeft voor het milieu.
• In 2021 ontvingen 85 producentenfamilies van de boerenorganisatie UROCAL in Ecuador een eerlijke vergoeding van USD 4.100 per ton biologische cacao. Dit is 39% hoger dan de marktprijs. Het is resultaat van het toepassen van goede praktijken en het naleven van kwaliteits- en productiviteitsnormen. Dit contract werd gesloten met het internationale merk Ethiquable, dat een eerlijke prijs betaalt voor duurzame producten en zo bijdraagt aan het ondersteunen van lokale boeren. Het is een belangrijke mijlpaal die de inspanningen van de organisatie beloont en hun capaciteit om op een duurzame manier cacao te produceren, versterkt. Dat zou niet mogelijk zijn geweest zonder de steun van het MOCCA-programma van Technoserve en het Lutheran World Relief, uitgevoerd door Rikolto en gefinancierd door het USDA.

‍

We ondersteunden ook de oprichting van verschillende regionale en nationale platformen en beleidsmaatregelen om de duurzaamheid en inclusiviteit van cacao- en koffiesectoren te verbeteren. Samen aan oplossingen bouwen voor complexe uitdagingen is van cruciaal belang voor de transformatie van voedselsystemen.

• In Centraal-Amerika coördineerden Rikolto en de Executive Secretariat of the Central American Agriculture Council (SECAC) de ontwikkeling van de regionale cacaostrategie. Sinds 2016 brengt Rikolto actoren in de keten samen via het " Knowledge management in the Cocoa Value Chain”-project, gefinancierd door het Zwitsers Agentschap voor Ontwikkelingssamenwerking (COSUDE). Het draagt bij een gemeenschappelijke visie die de duurzaamheid en het concurrentievermogen van de Centraal-Amerikaanse cacaosector bevordert. Dat leidde in 2019 tot de oprichting van het Cocoa Committee of Central America and the Dominican Republic (SICACAO). SICACAO bestaat uit vertegenwoordigers van zeven landen in de regio. Het comité werkt aan een beter overheidsbeleid, kennis- en informatiebeheer en de oprichting van samenwerkingsverbanden voor duurzame ontwikkeling in de cacaosector in Centraal-Amerika. Rikolto en SECAC coördineerden de ontwikkeling van de strategie samen met alle belanghebbenden van SICACAO.
• Samen met UTZ/Rainforest en de Alianza Nacional de Caficultores de Nicaragua was Rikolto nauw betrokken bij de oprichting van NICAFES NICAFES in 2017, een innovatief platform voor duurzame koffie in Nicaragua. 33 organisaties die actief zijn in de koffiesector, waaronder boerencoöperaties, dienstverleners, onderzoeksinstellingen en ontwikkelingsorganisaties, proberen tot een gezamenlijke visie te komen over hoe de koffiesectoren in Nicaragua concurrerender en veerkrachtiger kunnen worden. De actoren van dat platform zijn ondertussen volop aan het werk om nationale beleidsnormen en strategieën voor te stellen die duurzame productie zouden stimuleren en klimaatuitdagingen zouden aanpakken. Vervolgens zullen ze beslissingen maken en concrete acties nemen om zowel de productiviteit als de weerbaarheid van de gehele koffiesector te verbeteren. De gezamenlijke visie, strategieën en concrete acties die daaruit voortvloeien zullen meer dan 56.250 Nicaraguanen ten goede komen: koffieproducenten, hun families en iedereen die in andere onderdelen van de koffiesector werkt.
• In 2021 voerde Honduras als eerste land een genderbeleid voor zijn koffiesector in. Om dat beleid voor de sector te ontwikkelen, werkten het Platform for Sustainable Coffee in Honduras (PSCH) en de National Coffee Board (CONACAFE) samen met heel wat belanghebbenden van de Hondurese koffie-industrie, Rikolto en Solidaridad. Het partnerschap startte met een analyse van de koffie- en landbouwcontext en het bestaande regelgevingskader. Vervolgens werd via een consultatieproces met alle betrokkenen in de koffieketen de strategie geformuleerd. Die strategie ondersteunt organisaties in de sector die de toegang van vrouwen tot diensten en middelen verbeteren, leiderschapscapaciteiten van vrouwen in de sector ontwikkelen en coördineert de acties die verandering op gang brengen. Het genderbeleid en actieplan kunnen positieve impact hebben voor ongeveer 19.000 vrouwelijke koffieboeren in Honduras. Daarom werken we volop verder om van dat beleid de realiteit te maken.
• In Cajamarca, een van de belangrijkste koffie-exportregio's van Peru, riep Rikolto het Cajamarca Multistakeholder Coffee Platform bijeen, samen met de Coffee Technical Commission in Cajamarca en het Northern Technical Network. Het brengt 14 publieke en private actoren in de waardeketen van de regio bij elkaar en sluit aan bij het National Coffee Action Plan. Het platform focust zich op productief en kwaliteitsbeheer, sociaal en economisch beheer, milieubeheer, institutionele versterking en belangenbehartiging. Ze willen, als collectief, van de koffiesector van Cajamarca een nationale referentie maken.

In Indonesië hebben we klimaatslimme praktijken toegankelijk gemaakt voor 200.000 cacaoboeren. We faciliteren inclusieve handelsrelaties tussen coöperaties en kopers, zoals Valrhona, Rainforest Alliance en Kalimajari (een bedrijf dat werkt in de cacao- en zeewiersector) . Samen werken we aan duurzame markten voor Indonesische cacao die verbeteringen in de kwaliteit van cacao belonen. In 2021 hebben we 685 boeren opgeleid over klimaatslimme landbouw, naoogstpraktijken en bedrijfsbeheer. Er zijn twee voorbeeldpercelen aangelegd met een totale oppervlakte van 1,25 ha, waarop klimaatslimme landbouwpraktijken worden toegepast. Door onze betrokkenheid bij het Cocoa Sustainability Platform (CSP), bereikt deze kennis nu meer dan 200.000 cacaoboeren. Samen met de steun van Rikolto, ontwikkelde het Cocoa Sustainable Platform een nationaal cacaocurriculum voor boeren om gestandaardiseerde technische aanbevelingen te geven over cacaoteelt. Het regelt ook subsidies voor kunstmest op nationaal niveau. De aanbeveling om speciaal voor cacao ontwikkelde kunstmest te subsidiëren, werd door de overheid goedgekeurd. Daardoor daalden in 2021 de productiekosten en nam de productiviteit van cacao toe.

Samen met de Indonesische overheid, het Barokah coffee Cooperative en Sucafina  ontwikkelden we een “Payment for Ecosystems”-bedrijfsmodel om het regenwoud te herstellen. Het is een kosteneffectieve manier om inheemse gemeenschappen, landeigenaren en boeren te compenseren voor het milieuonderhoud en de levering van ecosysteemdiensten. Een boer die bijvoorbeeld zorgt voor boslandbouwsystemen op een bergketen, helpt de kans op natuurrampen zoals bosbranden, aardverschuivingen of bodemerosie te verkleinen. De betaling kan in geld of in natura zijn door dienstverlening zoals opleidingen, investeringen in infrastructuur, enz. Opdat het programma zou werken, hebben we toegewijde kopers nodig met een zakelijk perspectief op lange termijn.

‍