In de gezellige Midzeelhoeve in Sint-Katelijne-Waver, midden in de groentestreek, bracht Rikolto op 19 november bijna 80 mensen samen. In de aanloop naar de Week voor Goed Eten in januari, ging Rikolto-ambassadrice Pascale Naessens in gesprek met vier andere mensen die op hun manier werken aan goed eten voor iedereen.
Wanneer collega Filip Cuypers het woord geeft aan Pascale Naessens, wordt de zaal meteen stil. Ze verwijst naar een recente studie in The Lancet over de kwalijke impact van ultrabewerkte voeding op onze gezondheid.
“We kunnen de schuld daarvoor bij de supermarkten leggen, maar we moeten ons bewust zijn van het hele systeem”, legt ze uit. “Ultrabewerkt eten ligt er omdat het goed verkoopt. Het is goedkoop, alomtegenwoordig en verslavend. Aan de andere kant is er een hele farmaceutische industrie die geld verdient aan de kwalen die daarmee gepaard gaan. Daarom blijf ik hameren op de kracht van gezonde voeding. Het is ons eerste medicijn.”
Pascale Naessens schrijft inmiddels al tien jaar boeken over gezonde voeding. “Ook al is dat niet altijd hip,” merkt ze op, “maar echte voeding met groenten als basis, blijft het altijd goed doen. Alleen staat het onder druk. En net daarom zitten we hier.”
Het is een pleidooi dat de toon zet voor de rest van de avond en dat Pascale Naessens de volgende dag ook herhaalde op Ter Zake.
Sandipa Bhandari sluit zich erbij aan. Ze is studente psychologie, jongerenambassadeur voor Faire Gemeenten en ook voor Rikolto in Mechelen. Ze vertelt hoe ze als kind in Nepal opgroeide tussen de groenten op het veld van haar ouders. Ook toen ze naar Mechelen verhuisden, bleef de groentetuin een evidentie.
“Voor jongeren is het niet makkelijk om over gezonde voeding te praten,” zegt Sandipa. “Alles moet snel en makkelijk. Maar net daarom wil ik een gezicht zijn dat zegt: laat ons hier wél over spreken. Ik heb van thuis uit meegekregen wat het belang van goede voeding is en hoeveel het vraagt van boeren om het te telen. Dat geef je niet zomaar op.”
Ook de lokale besturen van Sint-Katelijne-Waver en Duffel zijn vertegenwoordigd. Ambtenaren Bieke Van Pottelberge en Linda Van Looy vertellen hoe hun gemeente drie jaar geleden in de Week voor Goed Eten stapte en waarom ze dat nog altijd vol overtuiging doen.
“Als bestuur wil je dat mensen gezond zijn,” zegt Bieke. “En je wil dat ze weten dat er hier in de streek boeren zijn die ongelooflijk hard werken om kwaliteitsvolle groenten te telen. Die band moeten we versterken.”
Doorheen de avond kwamen er heel wat vragen uit het publiek. Eén van die vragen klinkt erg herkenbaar: hoe begin je met gezond koken wanneer je een druk leven hebt?
Pascale Naessens glimlacht. Het is een vraag die ze vaker krijgt. “Het begint met je omgeving,” legt ze uit. “Als je thuiskomt en je kast zit vol verleiding, dan ben je verloren. Zorg dat je goede ingrediënten in huis hebt: groenten, noten, een paar basics waar je iets mee kunt doen.”
En dan komt haar meest praktische advies: “Begin met twee of drie van je lievelingsrecepten. Zorg dat je daarvoor altijd ingrediënten in huis hebt, desnoods in de diepvries. Als je daarop kunt terugvallen, lukt de rest vanzelf.”
Eenvoud als strategie: het past perfect bij haar filosofie. “Ik geniet vaak nog het meest van mijn eenpansrecepten die je in tien minuten klaar hebt.”
Ze verwijst ook naar de milieu-impact van voedselproductie. “Je kan geen goede groenten telen zonder zorg voor de grond. Boeren verdienen daarvoor een correcte vergoeding. Linda vult aan: “Het klikte ook goed met Rikolto omdat we met hen onze lokale inzet voor voeding en landbouw kunnen koppelen aan wat er in de wereld gebeurt.”
Wanneer landbouwer Marc Peeters van Vers & Gezond spreekt, wordt duidelijk hoe kwetsbaar én veerkrachtig lokale landbouw kan zijn. Zijn bedrijf levert elke week verse groenten aan huis, maar hij heeft ook ervaring met de taaie onderhandelingen met grote afnemers.
“Telen is één ding,” zegt hij, “maar prijsvorming is niet gebaseerd op wat het echt kost om te produceren.” Vroeger verkocht het familiebedrijf ook aan een grote supermarkt. “Je geeft dan je prijs door en in het beste geval krijg je antwoord dat je mag leveren. Vaak krijg je de reactie dat de prijs te hoog is. Dan mag je ‘herexamen doen’ en een nieuwe prijs doorgeven. Lukt het dan wel, dan mag je in het weekend volk optrommelen om te oogsten om de week erop te leveren. Voor ons is dat onwerkbaar. Het voelde als uitbuiting. Dat systeem moet veranderen.”
Het was een van de redenen waarom ze 15 jaar geleden rechtstreeks zijn beginnen verkopen, met levering aan huis. “Voor ons is dat de beste weg”, zegt Marc. “Echte versheid proef je onmiddellijk, en daar krijg je waardering voor. Ik geniet van het contact met onze klanten.”
Voor de Week voor Goed Eten in januari werken de gemeenten Sint-Katelijne-Waver en Duffel samen met hun lokale boeren en boerinnen om een winkelzak van Rikolto vol verse en lokale wintergroenten aan te bieden. “Door de zak te kopen geef je boeren hier een eerlijke prijs. Je steunt tegelijk het werk van Rikolto bij ons en op andere plaats in de wereld om te zorgen dat boeren kunnen leven van hun werk”, vertelt Bieke. “Dat vind ik belangrijk, want ik wil dat iedereen toegang heeft tot goed eten.”
Dit jaar zitten in elke zak ook eenvoudige recepten van Pascale Naessens op basis van wintergroenten. “Een zak vol groenten en een recept waar je je achteraf goed bij voelt”, vat Linda samen. Daarnaast dagen Duffel en Sint-Katelijne-Waver hun inwoners uit om hun eigen gezonde recept op basis van lokale wintergroenten te delen.
Het Rikolto Café in de Midzeelhoeve bracht een verrassend diverse groep samen: landbouwers, handelaars, beleidsmakers en inwoners van alle slag. Een mooie mix die zorgde voor een levendige discussie over gezondheid, landbouw en de verbinding tussen de eigen gemeente en de grote wereld.
En Met de Week voor Goed Eten in aantocht (9 tot 18 januari) klinkt één uitnodiging luid en duidelijk: samen opkomen voor het recht op goed eten, waardering tonen voor iederen die er elke dag voor in de weer is én het vooral makkelijk en lekker maken.
Met dank aan groentemuseum 't Grom en de gemeenten Sint-Katelijne-Waver en Duffel voorde organisatie.
Tijdens de Week voor Goed Eten deelt Pascale Naessens samen met vele andere chefs eenvoudige recepten in ruil voor een vrije bijdrage aan Rikolto.
Ook jij kan je favoriete recept voor goed eten delen. Vul dit formulier in. Dan sturen we je binnenkort meer informatie.
.JPG)
