Nudgingstechnieken

Nudging is een verzameling van motivatietechnieken (‘nudges’) waarbij mensen onbewust worden gestimuleerd om zich op een gewenste manier te gedragen. Hoewel we er vaak vanuit gaan dat we helemaal zelf ons gedrag bepalen, worden onze keuzes eigenlijk sterk beïnvloed door onze omgeving.

Nudging is dus een slimme communicatiestrategie om gezonde en duurzame gedragsverandering aan te moedigen. Ook op school kunnen we deze techniek toepassen om leerlingen te sturen naar gezonde en duurzame keuzes. Denk aan hen aansporen om meer (kraantjes)water te drinken, afval goed te recycleren, meer fruit en groenten te eten, ... Het lijkt misschien iets kleins, maar het zorgt zo wel voor de ontwikkeling van levenslange gezonde (eet)gewoonten.

Let wel: met nudging wordt onze keuzevrijheid niet beperkt, maar wordt eerder ons intuïtieve gedrag beïnvloed. Nudging zal dus voornamelijk werken als er al enige vorm van motivatie aanwezig was.

Aan de slag

1. Organiseer een werkgroep

Begin niet alleen, maar zoek een team van gemotiveerde mensen die je kunnen helpen. Een gezamenlijke inspanning is effectiever en biedt meer perspectieven. Betrek leerkrachten, leerlingen, (keuken)personeel, ouders, ... Denk samen na over volgende vragen:

• Kiezen de leerlingen steevast voor zoete tussendoortjes? Zijn dit voornamelijk voorverpakte koeken? Denk bijvoorbeeld ook na over portiegrootte.
• Wordt er op school heel wat afval verkeerd gesorteerd?
• Drinken de leerlingen te weinig water? Bewegen ze te weinig?
• Kunnen gezonde voedselkeuzes van leerlingen nog ergens extra worden aangemoedigd? Tip: plaats bordjes met info waar het eten vandaan komt en hoe het geproduceerd werd. Dat maakt leerlingen nieuwsgierig.
• Denk je aan manieren om positieve gedragsverandering te beïnvloeden?

2. Stel een actieplan op

Vooraleer je echt aan de slag kan gaan, moet je goed op papier hebben hoe het allemaal in z’n werk zal gaan. Stel jezelf de volgende vragen:

• Wie doet heel concreet wat en tegen wanneer?
• Welke positieve effecten wil je zien op welke termijn?
• Welk materiaal heb je daarvoor allemaal nodig? Tip: in sommige gemeenten bestaan er lokale subsidies om materiaal aan te kopen of kan je materiaal huren. Vraag dit zeker na.

3. Communiceer

Werk gepaste communicatie uit voor leerlingen en ouders en leg uit waarom je het als school belangrijk vindt om in te zetten op gezonde en duurzame (voedings)keuzes. Denk aan sociale media, nieuwsbrieven, leuke posters, ... Vertel er ook zeker bij dat je zoveel mogelijk actoren betrekt. Dat zorgt voor een breed gedragen initiatief.

• Tip: communiceer niet meteen aan de start van het project om te vermijden dat je keuzes rechtstreeks beïnvloedt. Eenmaal het project al even loopt, kan je over de resultaten beginnen communiceren.

4. Evalueer

Evalueer de resultaten en laat voldoende ruimte voor vragen en feedback. Enkele vragen om over na te denken:

• Hebben de gebruikte nudgingstechnieken hun gewenste effect?
• Zie je een gedragsverandering bij de leerlingen?
• Welke aanpassingen kan je doorvoeren om het gedrag nog wat bij te sturen?