Chattende boeren? Dat zorgt voor betere communicatie en behoorlijk wat winst

Rikolto streeft naar inclusieve en duurzame landbouwpraktijken en ondersteunt al jaren kleinschalige boeren en coöperaties bij de ontwikkeling van creatieve oplossingen. Een goed voorbeeld daarvan is An Hao Agricultural Service Cooperative, dat een online berichtenplatform gebruikt. Dat platform verbeterde de communicatie, stroomlijnde processen en versterkte de relatie tussen boeren en coöperaties. An Hao werd zo ondertussen een belangrijke komkommerleverancier in de regio.

An Hao en haar weg naar professionalisering

De An Hao-coöperatie is gevestigd in de gemeente An Hao, in de provincie Vinh Phuc. Aanvankelijk richtte ze zich enkel op de productie en levering van komkommers, zonder specifieke bedrijfsstrategie of marktsegmentatie. In 2018 ging Rikolto een samenwerking aan met de coöperatie om tal van uitdagingen aan te pakken, zoals de lage opbrengsten, kleinschalige productie en het gebruik van oude zaadvariëteiten die maar weinig opbrengen.

Met die samenwerking wilde Rikolto de boeren toegang geven tot kwaliteitszaden, kunstmest en installaties, maar ook financiële steun geven om een Participatief GarantieSysteem (PGS) op te zetten dat veilige groenteproductie garandeert. Alle medewerkers van de coöperatie kregen bovendien trainingen in bedrijfsbeheer, klantenwerving en productkwaliteitsbeheer.

De coöperatie kon zo in 2020 haar activiteiten uitbreiden naar de provincie Tuyen Quang en een inclusief bedrijfsmodel ontwikkelen met haar boerengroepen. Tijdens deze uitbreidingsfase werkte Rikolto samen met landbouwexperts in Tuyen Quang om ter plaatse trainingen te geven over tuinbouw en komkommeroogst. Een samenwerking met het Tuyen Quang Agricultural Extension Centre hielp enorm bij de opschaling van An Hao in de provincie.

“In het verleden produceerden boeren altijd op kleine schaal en gebruikten ze oude zaadvariëteiten met een lage opbrengst. Dankzij deze samenwerking is er meer werkgelegenheid, verdienen boeren meer en verbeterde hun productie. Ze zijn overgestapt van individueel naar collectief denken en van kleinschalige zelfvoorzienende productie naar een brede productie van basisproducten. De productiviteit en kwaliteit in de waardeketen van de provincie is zo ook gestegen.” Mr. Nguyen Ngoc De | Deputy Director of the Agricultural Extension Center of Tuyen Quang.

Deze uitbreiding trok meer dan 50 groepen aan, in totaal goed voor meer dan 2.000 kleine boeren van verschillende leeftijden en bevolkingsgroepen, verspreid over 28 gemeenten in de provincie Tuyen Quang. Samen beslaan ze een uitgestrekt gebied van maar liefst 300 hectare.

Voordien had de coöperatie slechts 70 leden, waaronder 40 kernleden in An Hao en 30 boeren in twee andere gemeenten in het district Tam Duong.

Het Tuyen Quang Agricultural Extension Centre erkende het succes van dit model in haar rapport van 2022, waarin de sterke band met boeren en bedrijven werd benadrukt.

Groeiende vraag naar efficiënte communicatiestrategieën

Om haar productie en commercialisering verder te verbeteren, gebruikt de An Hao-coöperatie Zalo, een berichtenplatform dat erg populair is in Vietnam. De app werd gekozen omdat de eenvoudige gebruikersinterface ook in het Vietnamees beschikbaar is. Bij WhatsApp en Facebook Messenger is dat bijvoorbeeld enkel in het Engels. Dat kan moeilijk zijn voor sommige boeren. Bovendien heeft Zalo veel meer mogelijkheden om bestanden of informatie te delen.

Er werden chatgroepen aangemaakt om informatie uit te wisselen. Dat gaat dan over planning, transacties en technische ondersteuning tussen de coöperatie, haar leden en kopers. Via Zalo verzamelt An Hao aan het begin van elke cyclus gegevens van haar leden over de geregistreerde productiegebieden en gewasopbrengsten. Met die informatie kan de coöperatie op haar beurt dan weer haar bedrijfsplan bijwerken, zodat vraag en aanbod steeds mooi op elkaar zijn afgestemd.

Transparantere communicatie en betere onderhandelingsprocessen

De Zalo-chatgroepen dienen ook als platform voor open en transparante communicatie. De An Hao-coöperatie geeft de leden dagelijks updates over aankoopprijzen, terwijl de leden doorheen de dag updates en feedback delen over de gekochte producten. Zo ontstaat een naadloze informatiestroom. Ook over de kwaliteit en kwantiteit van de oogsten worden regelmatige updates gedeeld, waardoor producten steeds op tijd kunnen worden opgehaald en geleverd.

Het aankoopproces wordt eenvoudiger door op voorhand afspraken te maken over de verpakking, het gewicht, het ontwerp van de zak en het gewenste ophaalpunt. Om kapitaalomzet te kunnen garanderen, zorgt de coöperatie er bovendien voor dat boeren binnen een week na aankoop van het product worden uitbetaald. Daarnaast laat het platform toe om te onderhandelen over contracten tussen An Hao en individuele huishoudens en grotere marktspelers.

Technische bijstand voor een duurzame productie

Het gebruik van Zalo zorgde niet alleen voor een beter beheer van de waardeketen door boeren en coöperaties erbij te betrekken, het heeft boeren ook aangemoedigd om duurzamere praktijken toe te passen, wat resulteerde in gewassen van hogere kwaliteit. 

Daarnaast kunnen de boeren direct technisch advies krijgen, hun bekommernissen delen of problemen met plagen en ziekten melden door foto’s en vragen te posten in de chatgroepen. De medewerkers van de coöperatie kunnen dan snel reageren, vaak nog dezelfde dag, en hen bijstaan met advies. Er worden ook regelmatig bezoeken gebracht aan productiegebieden om directe uitwisseling te vergemakkelijken.

Deze gestroomlijnde informatiestroom heeft geleid tot lagere operationele kosten, zoals de transactiekosten en reiskosten voor de coöperatie. In twee jaar tijd heeft dit model meer dan 87 miljard VND (3,4 miljoen euro) aan inkomsten gegenereerd. Dat geeft boeren een stabiel inkomen en overtreft zelfs de winstgevendheid van de traditionele rijstteelt.

“Door regelmatig updates en informatie te delen, begrijpen de boeren beter waarom het zo belangrijk is om duurzame productietechnieken en -normen toe te passen.” - voorzitter van de productiegroep van Thanh Long

Rikolto’s samenwerking met An Hao en de provincie Tuyen Quang is een mooi voorbeeld van hoe het gebruik van informatie- en communicatietechnologieën de samenwerking bevordert, en boeren en coöperaties in staat stelt om werk te maken van inclusieve en duurzame praktijken.

Voordelen voor iedereen in de voedselketen

Laat ons eens een kijkje nemen door de bril van een koper. Die haalt immers ook tal van voordelen uit de transparante samenwerking van An Hao met haar leden.

Economische voordelen

• Dankzij een nauwkeurige, soepele en transparante informatiestroom over vraag en aanbod van alle partijen (kopers, de coöperatie, kleine boeren) krijgen kopers inzicht in de leveringscapaciteit van de coöperatie en de boeren. Dat zorgt voor een effectievere bedrijfsplanning.
• Boeren die regelmatig en tijdig informatie, criteria en ondersteuning krijgen tijdens het productieproces, leveren bovendien producten van hogere kwaliteit. Dat geeft kopers een stabiele aanvoer van kwaliteitsvolle inputs, waardoor ze betere deals kunnen sluiten met hun klanten.

Sociale voordelen

• Transparante informatie-uitwisseling zorgt voor een sterkere relatie tussen kopers, de coöperatie en boeren. Het bevordert vertrouwen, samenwerking en wederzijds begrip, en creëert een samenhorigheidsgevoel, ondanks de zakelijke context.
• Dankzij de duidelijke en transparante communicatiemechanismen van de An Hao-coöperatie profiteren kopers van verbeterde efficiëntie, betrouwbare leveringen en producten van hoge kwaliteit.

Voordelen voor het milieu

• Het gebruik van duurzame productiepraktijken zorgt voor een kleinere impact op het milieu.
• De samenwerking tussen Rikolto en An Hao, met behulp van de Zalo-app, heeft geleid tot aanzienlijke verbeteringen in samenwerking, communicatie en productiviteit binnen de landbouwindustrie van Vietnam. Inclusieve praktijken, transparante communicatie en het gebruik van technologieën hebben de band tussen boeren en coöperaties versterkt en tal van voordelen opgeleverd voor kopers.

“Door dit succesvolle model uit te breiden naar andere steden, wil Rikolto een domino-effect creëren. Daardoor kunnen meer coöperaties en kleinschalige boerenbedrijven zich verder ontwikkelen en mee bijdragen aan een duurzaam en inclusief voedselsysteem.”

Eindredactie: Selene Casanova (internationale communicatie, Rikolto) en Chloé Van Uytven (communicatiemedewerker, Rikolto in België)