Goed eten in de supermarkt

Wat staat er op het spel?

Onze eetgewoontes in België en Europa hebben een wereldwijde impact. Ongezonde voeding ligt aan de basis van heel wat gezondheidsproblemen, die zowel het individu als de ganse samenleving parten spelen. De ecologische voetafdruk van wat we eten, stopt niet aan nationale of continentale grenzen, maar heeft wereldwijd een negatieve impact op klimaat en milieu. Ons consumptiepatroon vormt nog al te vaak de laatste schakel in internationale voedselketens die steunen op oneerlijke en onrechtvaardige praktijken.

Supermarkten hebben de hefbomen in handen om hier verandering in te brengen. Meer dan 80% van wat Belgen eten, komt via de supermarkt op ons bord, en meer dan 80% van de Belgische retailmarkt is in handen van slechts vijf spelers. Ook in andere Europese landen verbinden een handvol supermarktketens honderden voedingsproducenten met miljoenen mensen. Ze bepalen als poortwachters welk eten er in de winkelrekken komt, en via hun assortiment, promotie, winkelomgeving en beleid beïnvloeden ze wat, hoe en hoeveel wij als burgers eten. Supermarkten bekleden zo een sleutelrol in ons voedselsysteem.

Rikolto wil dat supermarkten die sleutelrol inzetten om van goed eten de standaard te maken. Goed eten, dat is gezond voor mens en planeet, geteeld in rechtvaardige omstandigheden en verhandeld aan een eerlijke prijs. Goed eten is ook toegankelijk voor iedereen, en niet enkel voor mensen met genoeg geld, tijd, motivatie of kennis. Pas als gezond en duurzaam voor iedereen de meest toegankelijke en vanzelfsprekende keuze is, is goed eten werkelijk de standaard.

‍

Wat is onze aanpak?

Rikolto zet supermarkten aan tot actie en zoekt mee naar oplossingen.

We motiveren supermarkten door hun inspanningen rond duurzaamheid te onderzoeken en publiek zichtbaar te maken. We vergelijken de supermarkten onderling en delen de resultaten met beleidsmakers, het middenveld en het brede publiek. Zo jagen we supermarkten aan om hun maatschappelijke verantwoordelijkheid op te nemen.

We helpen supermarkten ook op weg. We zoeken samen manieren om het assortiment te verduurzamen en om een beleid, promotiestrategie en winkelomgeving te creëren die een duurzaam consumptiepatroon stimuleren. Dat doen we door pilootprojecten rond duurzame ketens en experimenten in de winkelomgeving op te zetten. Hoe schalen we de duurzame praktijken uit die experimenten op? Daarvoor brengen we de spelers uit de voedingsketen samen met beleidsmakers, het middenveld en wetenschappers om een stimulerende omgeving te realiseren waarin iedereen grote stappen vooruit kan zetten.

We betrekken ook burgers in dit verhaal. We reiken inzichten aan over de rol van supermarkten in het voedselsysteem, we maken hun stem hoorbaar en voelbaar, en we laten ze actief meezoeken naar oplossingen. Zo zetten we burgers mee in de cockpit van de verduurzaming van ons voedselsysteem.

In elk van onze inspanningen staat de zoektocht naar inspirerende praktijken centraal. Welke informatie en acties stimuleren supermarkten om werk te maken van goed eten? Wat kunnen beleidsmakers daaruit leren om met wetten de duurzame lat voor alle bedrijven gelijk te trekken? Via welke insteken kunnen we het publieke debat rond goed eten warm houden? Met deze kernvragen evalueren we permanent de effectiviteit van onze aanpak.

‍

In onze globale programma's

In ons ‘Good Food for Cities’-programma

Wereldwijd groeien steden pijlsnel. Tegen 2050 zal 70% van de wereldbevolking in een stad of verstedelijkt gebied wonen. In België en Europa spelen supermarkten een sleutelrol in de voedselvoorziening in en buiten deze verstedelijkte gebieden.

Superlijst, een onderzoek naar de inspanningen van supermarkten

Wat doen supermarkten om plantaardige en duurzaam geproduceerde voeding te stimuleren, en om ontbossing en voedselverspilling tegen te gaan? Dat ging Rikolto na, samen met Test Aankoop en denktank Questionmark, via Superlijst, een onderzoek bij Colruyt, Delhaize, Carrefour, Aldi en Lidl, samen goed voor meer dan 80% marktaandeel in België. Hun impact op de ecologische voetafdruk van België is dus groot. Toch blijkt uit de resultaten van het eerste rapport dat de supermarkten veel kansen laten liggen om hun engagementen in de praktijk om te zetten. Alle info over het Superlijst-project vind je hier.

15 jaar samenwerking met Colruyt

15 jaar geleden besloten Colruyt Group en Rikolto (toen nog Vredeseilanden) om samen te gaan werken. Om samen te leren hoe je toeleveringsketens achter producten daadwerkelijk eerlijker, transparanter en milieuvriendelijker maakt. Voor kleinschalige boeren in ontwikkelingslanden is de toegang tot een steeds veeleisendere markt op vlak van kwaliteits- en hygiënenormen een verre droom. Hoe zorgen we dat kwetsbare boerenfamilies toegang krijgen tot veeleisende markten aan goede voorwaarden? In deze artikelenreeks lees je hoe we met Colruyt Group onderzochten hoe je inclusief zaken doet in de praktijk

Minder vlees met hulp van de supermarkt

We eten meer vlees dan gezond is voor onszelf en voor de planeet. Maar zelf je gedrag veranderen is niet altijd eenvoudig. Kan de supermarkt ons helpen? Welke technieken hebben zij in hun trukendoos om ons minder vlees te laten eten? En werken ze ook echt? Hendrik Slabbinck, professor marketing aan de UGent, dook in de literatuur en maakte deze rangschikking.

‍

In ons ‘Cacao en koffie’-programma

De koffie- en cacaosector kent diverse problemen zoals klimaatverandering, ontbossing, kinderarbeid en lage inkomens voor kleine boeren. Leefbare inkomens voor cacao- en koffieboeren zijn cruciaal voor echt veerkrachtige boerengemeenschappen. Dit vereist gegarandeerde minimumprijzen, goede landbouwpraktijken, strategieën voor inkomstendiversificatie en een sterk stimulerend klimaat. Belgische en Europese supermarkten kunnen significant bijdragen aan deze uitdagingen.

'Super faire chocolade' van Lidl en Rikolto gaat Europees

De 'Way to Go!'-chocolade die Lidl België, Rikolto, Fairtrade België en Kuapa Kokoo vorig jaar lanceerden, wordt dit jaar ook verkocht in 2.000 winkels in Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Nederland. De ambitie is om de chocolade in heel Europa te verkopen. "Het feit dat Way To Go! op zo'n grote schaal verkocht kan worden, is een enorme stap voorwaarts op weg naar een leefbaar inkomen voor duizend boeren in Ghana," zegt Abdulahi Aliyu van Rikolto. Lees hier het volledige verhaal.

Congolese kwaliteitskoffie via Colruyt naar België

Colruyt Group en Rikolto werken in de Democratische Republiek Congo samen om Kawa Kabuya te ondersteunen, een coöperatie die 2200 kleine koffieboeren verenigt. Hoe? Door gedurende een periode van drie jaar een aanzienlijk aankoopvolume te garanderen, waarvan 60 % als voorschot op de oogst gestort wordt. Dankzij die financiële ademruimte kan de coöperatie blijven exporteren en investeren in zijn activiteiten. Een krachtig voorbeeld van hoe commerciële langetermijnvisie een meerwaarde betekent voor kleine producenten in het Zuiden. Het volledige verhaal lees je hier.