Hoe sociaal rechtvaardig zijn onze supermarkten? Dat is de centrale vraag van Superlijst Sociaal, dat in 2026 in België én Nederland volgens dezelfde methodiek uitgevoerd wordt. Op 2 september werd de nieuwe onderzoeksmethode bekend gemaakt die de criteria bepaalt waarop supermarkten de komende maanden onderzocht zullen worden.
Superlijst is een onafhankelijk onderzoek van de stichting Question Mark dat de grootste supermarkten vergelijkt op hun bijdrage aan een duurzaam, gezond en eerlijk voedselsysteem. Waar scoren ze goed, en waar laten ze steken vallen? De resultaten geven zowel consumenten als beleidsmakers inzicht in welke supermarkt de toon zet – en welke achterblijft. “ Samen willen we supermarkten uitdagen om hun macht in te zetten voor een eerlijk en duurzaam voedselsysteem.”
Er bestaan verschillende edities van Superlijst, met telkens een andere focus: milieu, gezondheid of sociale rechtvaardigheid. Superlijst Sociaal richt zich volledig op mensenrechten in de voedselketen. Voor deze Superlijst werkt Questionmark samen met Solidaridad, Oxfam Novib en Rikolto.
Bij de eerste editie van Superlijst Sociaal in België in 2024 bleek dat geen enkele supermarkt de lat echt hoog legde. Hoewel sommige supermarkten stappen hadden gezet richting transparantere ketens en betere arbeidsomstandigheden, was er nog veel ruimte voor verbetering.
Vooral op het vlak van leefbare lonen, eerlijke contracten en concrete acties om de positie van boeren en arbeiders te versterken bleven de scores mager. De resultaten maakten duidelijk dat supermarkten wel beloftes doen, maar die zelden vertalen naar tastbare verbeteringen in hun ketens.
Voor het vervolgonderzoek van Superlijst Sociaal gebeurt het onderzoek voor het eerst tegelijkertijd in Nederland en België. Dat maakt vergelijking mogelijk en versterkt de oproep richting de hele sector om verantwoordelijkheid te nemen.
Supermarkten zijn dé poort naar ons eten. Vijf ketens in België en zes in Nederland beheersen samen meer dan 80% van de markt. Hun keuzes over prijzen, contracten en inkoop hebben een enorme impact, zowel op boeren en arbeiders wereldwijd als op de consument. Door hun centrale positie hebben ze dus ook een sleutelrol in de omslag naar een eerlijker voedselsysteem.
Voor Rikolto is dat de reden om mee te werken aan Superlijst: we willen dat supermarkten verantwoordelijkheid opnemen en actief investeren in waardige arbeidsomstandigheden, eerlijke prijzen en duurzame relaties met hun leveranciers. Alleen zo kunnen we een voedselsysteem bouwen dat werkt voor iedereen.
De komende maanden wordt het onderzoek uitgevoerd bij de vijf grootste Belgische supermarktketens (Colruyt, Delhaize, Carrefour, Aldi en Lidl) en de zes grootste Nederlandse ketens (Albert Heijn, Jumbo, Lidl, Aldi, Plus en Dirk)
In maart 2026 worden de resultaten bekendgemaakt. Dan weten we welke supermarkten stappen vooruit hebben gezet en waar de verbeterpunten liggen.
De methodiek achter Superlijst Sociaal werd ontwikkeld door de onafhankelijke stichting Questionmark, in nauwe samenwerking met organisaties zoals Rikolto, Solidaridad en Oxfam. Een wetenschappelijke raad van internationale experts – met expertise in consumentengedrag, voeding en gezondheid, duurzame landbouw en mensenrechten – toetste en verfijnde de criteria. Zo ontstond een stevig en transparant kader dat zowel maatschappelijk gedragen als wetenschappelijk onderbouwd is.
.jpg)