Draagvlak creëren

Voldoende draagvlak is in alle fasen belangrijk, niet enkel aan het begin van je goodfood@school-rit. Maar hoe betrek je zoveel mogelijk partijen en zorg je ervoor dat iedereen zich gehoord voelt?

A woman voicing her opinion in a cooperative meeting

Staan jullie aan het begin van je ‘goed eten op school’-reis? Of jullie zijn misschien al even bezig en ervaren weerstand bij bepaalde onderwerpen? Het creëren van voldoende draagvlak op school is in alle fasen belangrijk, niet enkel aan het begin van de rit. De essentie? Zoveel mogelijk partijen betrekken en ervoor zorgen dat iedereen zich gehoord voelt.

Een breed gedragen initiatief zorgt immers voor meer betrokkenheid en motivatie, zowel bij leerlingen en leerkrachten als bij ouders. Wanneer iedereen het belang van ‘goed eten’ inziet en er actief aan bijdraagt, wordt de kans op een blijvende, positieve verandering aanzienlijk groter. Maar hoe doe je dat dan?

Download de pdf

Aan de slag

1. Zoek je bondgenoten

Begin niet alleen, maar zoek een team van gemotiveerde mensen die je kunnen ondersteunen. Een gezamenlijke inspanning is effectiever en biedt meer perspectieven.

  • Identificieer potentiële bondgenoten: denk aan leden van de gezondheidsraad, milieugroep, MOS-groep, of andere betrokken groepen op school.
  • Organiseer een eerste bijeenkomst: nodig deze groepen uit voor een brainstormsessie om het belang van gezonde, duurzame voeding te bespreken.
  • Verdeel rollen en verantwoordelijkheden: laat iedereen een specifieke taak op zich nemen om het draagvlak te vergroten, zoals communicatie, event planning, of onderzoek.

Ben je nog op zoek naar manieren om het gesprek op gang te brengen? Deze vragen kunnen je alvast op weg helpen:

  • Heeft de school eerder iets rond dit thema gedaan? Hoe werd dat aangepakt en wat was het resultaat?
  • Welke eerdere acties waren succesvol? Wat kunnen we daarvan leren en hergebruiken?
  • Wat willen we met onze campagne bereiken? Stel een concreet en helder doel.

2. Werk een effectieve communicatie uit

Goede communicatie is de sleutel tot succes. Het inspireert, informeert en motiveert. Vermijd dus het gevoel dat er iets wordt weggenomen, maar focus op wat er wordt gewonnen.

  • Bepaal je doelgroepen: identificeer alle betrokkenen zoals directie, leerkrachten, leerlingen, ouders, en keukenpersoneel.
  • Ontwikkel kernboodschappen: stel duidelijke en aansprekende boodschappen op die per doelgroep verschillen.
  • Kies de juiste kanalen: gebruik een mix van communicatiekanalen zoals posters, nieuwsbrieven, sociale media, en schoolbijeenkomsten om iedereen te bereiken.
  • Plan regelmatige updates: hou iedereen op de hoogte door regelmatig over de resultaten te communiceren.

Nog op zoek naar inspiratie? Voor leerlingen kan je bijvoorbeeld een leuke poster maken met aantrekkelijke visuals en een pakkende slogan, terwijl ouders misschien eerder baat hebben bij een informatieve nieuwsbrief met de voordelen van gezonde voeding.

3. Zet je communicatie om in actie

Zorg voor acties die onmiddellijk betrokkenheid creëren. Dat helpt om het draagvlak te verbreden en maakt het een stuk concreter.

  • Organiseer interactieve evenementen: betrek de hele school door leuke en leerzame activiteiten te organiseren. Nog op zoek naar inspiratie? Maak samen een heuse ‘disco soep’ met groente-overschotten. Laat iedereen z’n favoriete veggie gerecht meenemen en organiseer een gezelige potluck. Ga langs bij de boer in je buurt en verzamel alle ingrediënten voor een verse fruitsalade.
  • Creëer educatieve momenten: integreer lessen over gezonde en duurzame voeding in het curriculum of organiseer workshops.

4. Denk na over een stappenplan op lange termijn

Voor een positieve verandering op lange termijn is een gestructureerd en duurzaam stappenplan essentieel. Neem zeker ook eens een kijkje naar onze actiefiche ‘Naar een integrale voedingsaanpak op school in drie stappen’.

  • Evalueer de eerste acties: wat ging goed en wat kan beter? Gebruik deze feedback om toekomstige stappen te plannen.
  • Stel lange termijn doelen: formuleer duidelijke, haalbare doelen voor de komende jaren.
  • Ontwikkel een beleidsplan: creëer een plan dat gezonde en duurzame voeding structureel in de schoolcultuur verankert.
  • Blijf communiceren: hou de schoolgemeenschap betrokken en geïnformeerd over de voortgang en successen.

Nog op zoek naar inspiratie? Als de ‘disco soep’ een groot succes was, maak er dan een jaarlijks terugkerend evenement van. Of zet elke maand een nieuw aspect van gezonde voeding in de kijker.

5. Voorzie in ondersteuning en middelen

Zorg ervoor dat iedereen de nodige middelen en ondersteuning heeft om bij te dragen aan het initiatief.

  • Training en workshops: bied trainingen aan voor leerkrachten en keukenpersoneel over gezonde en duurzame voeding.
  • Toegang tot middelen: zorg voor de nodige materialen zoals kookgerei, gezonde ingrediënten en educatief materiaal.
  • Betrek externe experts: nodig voedingsdeskundigen, koks en andere experts uit om hun kennis te delen.

Laat je inspireren

Elke verandering begint met iets kleins. Laat je inspireren door onderstaande voorbeelden om van goed eten ook op jouw school een breedgedragen thema te maken.

  • Eens goed in gesprek gaan met de leerlingen kan wonderen doen. In Sint-Jan (Leuven) werden er zo heel wat boeiende perspectieven verzameld.
  • In basischool De Kriek slaat de klok ‘goed eten’ alom.
  • Brainstorm samen met de leerlingenraad hoe de refter/eetruimte een aangename omgeving kan worden. Ga hiermee aan de slag en communiceer er duidelijk over. Zo maak je meteen duidelijk dat gezonde en duurzame voeding meer is dan kiezen voor een Fairtrade-banaan.
  • Voorzie bij de volgende ouderraad een lekker en gezond hapje om de ouders te introduceren tot het ‘goed eten op school’-verhaal.
  • Serveert je school warme maaltijden? Nodig ouders en leerkrachten uit om eens mee te eten.
  • Maak een leuk, ludiek prentje om over het thema breed te communiceren via SmartSchool.
  • Maak een grote krijttekening over de verschillende aspecten van duurzame voeding op de speelplaats en overloop dit met een aantal klassen.

Klinkt het allemaal nog wat te vaag? We werkten hieronder enkele persona’s uit met concrete acties.

Persona 1: de directeur

  • Naam: Lotte de Vries
  • Leeftijd: 52
  • Functie: directeur van een middelbare school in Antwerpen
  • Achtergrond: Lotte heeft al 15 jaar ervaring als schooldirecteur en heeft een sterke interesse in duurzaamheid en gezondheid.
  • Uitdaging: In de refter worden er nog regelmatig ongezonde en niet-duurzame opties geserveerd, zoals gefrituurde snacks en frisdranken. Ouders en leerlingen zijn niet te vinden voor een verandering: ze vrezen hogere prijzen en minder smaakvolle alternatieven.
  • Aanpak
    • Informatieavonden voor ouders: Lotte organiseerde meerdere informatieavonden met experts over de voordelen van gezonde, duurzame voeding. Ouders kregen de kans om vragen te stellen en bezorgdheden te uiten.
    • Pilootproject: Lotte startte een proefperiode waarin enkele duurzame en gezonde opties werden toegevoegd aan het bestaande aanbod. Feedback van leerlingen en ouders werd actief verzameld.
    • Betrokkenheid van leerkrachten: leerkrachten werden aangemoedigd om gezonde voeding in hun lessen te integreren. Biologiedocenten konden bijvoorbeeld voedingslessen geven waarin de voordelen van gezond eten voor ons lichaam en onze planeet werden besproken.
    • Samenwerking met lokale leveranciers: Lotte sloot samenwerkingen met lokale boeren en leveranciers om de kosten te verlagen en de kwaliteit te waarborgen. Dit werd breed gecommuniceerd om het lokale karakter van de veranderingen te benadrukken.
  • Resultaat: door transparantie, actieve betrokkenheid van alle stakeholders, en een geleidelijke invoering van de veranderingen, wist Lotte de weerstand te verminderen en een breed draagvlak te creëren. De proefperiode bleek succesvol, en de nieuwe opties werden permanent ingevoerd met brede steun.

Persona 2: de enthousiaste leerkracht

  • Naam: Rik Briat
  • Leeftijd: 28
  • Functie: biologiedocent
  • Uitdaging: op het schoolfeest werden elk jaar opnieuw veel ongezonde snacks en frisdranken aangeboden. Rik wilde dit veranderen naar een gezonder en duurzamer aanbod, maar stuitte op weerstand van collega's en leerlingen die het huidige aanbod leuker vonden.
  • Aanpak
    • Proefmoment op school: Rik organiseerde een proefmoment tijdens de lunchpauze waar gezonde en duurzame snacks gratis geproefd konden worden door leerlingen en collega's. Hij werkte hiervoor samen met een lokale cateraar.
    • Enquête onder leerlingen en ouders: Rik liet een enquête circuleren om te peilen naar welke gezonde opties leerlingen en ouders aantrekkelijk vonden. Dit zorgde voor betrokkenheid en het gevoel dat ieders mening telde.
    • Educatieve sessies: tijdens biologie- en gezondheidslessen besteedde Rik aandacht aan de voordelen van gezonde voeding. Hij nodigde gastsprekers uit, waaronder een diëtist, om hun kennis te delen.
    • Samenwerking met de ouderraad: Rik presenteerde zijn plannen aan de ouderraad en benadrukte hierbij de gezondheidsvoordelen. De ouderraad gaf haar steun en hielp bij de communicatie naar andere ouders.
  • Resultaat: met de steun van de ouderraad, positieve feedback uit de enquête, en de enthousiaste reacties op de proeverij, wist Rik voldoende draagvlak te creëren. Het schoolfeest kreeg een gezonder en duurzamer voedingsaanbod, wat door veel leerlingen en ouders gewaardeerd werd.

Persona 3: de werkgroep Gezondheid

  • Namen: Ferre, Noor en Sam
  • Leeftijd: 16-17
  • Functie: leden van de werkgroep Gezondheid
  • Uitdaging: de automaten in de school waren gevuld met snoep en frisdrank. De werkgroep wilde deze vervangen door gezondere opties, maar stuitte op weerstand van zowel medeleerlingen als de schoolleiding door angst voor verlies aan inkomsten en populariteit.
  • Aanpak
    • Onderzoek: de werkgroep voerde een onderzoek uit onder medeleerlingen over hun voedingsgewoonten en wensen. Ze combineerden dit met wetenschappelijk onderzoek naar de voordelen van gezonde voeding.
    • Presentatie aan de directie: ze presenteerden hun bevindingen en een gedetailleerd plan aan de directie, inclusief budgetvoorstellen en mogelijke leveranciers van gezonde snacks.
    • Promotiecampagne: de werkgroep organiseerde een campagne met posters, sociale media en presentaties om het belang van gezonde voeding te benadrukken. Ze gebruikten pakkende slogans en visuals om hun boodschap aantrekkelijk te maken.
    • Proefperiode: ze onderhandelden een proefperiode van drie maanden waarin een paar automaten werden vervangen door gezonde opties. Ze vroegen om feedback en lieten zien dat gezonde snacks ook populair konden zijn.
  • Resultaat: de directie stemde in met de proefperiode, en door de positieve reacties en de ondersteuning vanuit zowel leerlingen als ouders, werd het project een succes. De gezonde automaten bleven, en andere scholen in de regio toonden interesse in hun aanpak.

Benieuwd naar meer?

Elke maand vertellen we je hoe we van goed eten de normaalste zaak ter wereld maken. Voor iedereen, nu en in de toekomst.