De Grote Voedselkaart: ontdek jouw voedselomgeving en maak het verschil!

Op 25 april werd het project De Grote Voedselkaart gelanceerd. Dit is een initiatief van Sciensano, in samenwerking met Rikolto, KU Leuven, Let Us, Arteveldehogeschool, ILVO, Leap Forward, Het Nieuwsblad en Hoplr. We spreken met Myrthe Peijnenborg, Rikolto-verantwoordelijke voor De Grote Voedselkaart.

Myrthe, wat is eigenlijk het doel van De Grote Voedselkaart?

De Grote Voedselkaart onderzoekt waar en hoe Vlaamse consumenten voedsel kopen en consumeren. We willen beter begrijpen welke factoren hun keuzes beïnvloeden en hoe we een omgeving kunnen creëren die gezonde voeding stimuleert.  

Dit burgerwetenschapsproject biedt mensen de kans om via een app en website gegevens te verzamelen over supermarkten, restaurants en eetgelegenheden in hun buurt. De verzamelde informatie helpt onderzoekers, beleidsmakers, bedrijven en organisaties om een beter beeld te krijgen van de voedselomgeving. Daarnaast willen we met dit project burgers bewust maken van de invloed van hun voedselomgeving en acties ondernemen om gezonde keuzes toegankelijker te maken.  

Klinkt veelbelovend! Maar wat is een voedselomgeving nu eigenlijk precies? En waarom is ze zo belangrijk?  

Onze voedselkeuzes maken we niet alleen op basis van persoonlijke voorkeur. De omgeving waarin we leven speelt een cruciale rol. De voedselomgeving omvat alle plekken waar we voeding kopen of consumeren, maar ook welke voedingsproducten daar verkrijgbaar zijn, hoeveel ze kosten en hoe aantrekkelijk ze worden gepresenteerd. Denk aan supermarkten, restaurants en markten, maar ook snackbars en fastfoodketens.  

Ook de eetcultuur en sociale normen vallen hieronder. Het kan dan gaan over populaire gerechten binnen een omgeving, maar ook over of er al dan niet een gewoonte is om vaak buiten de deur te eten. Ook de mate waarin gezond eten wordt gestimuleerd of fastfood domineert, beïnvloedt de keuzes die gebruikers maken.

Naast de fysieke voedselomgeving speelt ook de digitale voedselomgeving een steeds grotere rol. Via sociale media worden we voortdurend blootgesteld aan voedselgerelateerde advertenties en berichten. Deze digitale omgeving bevat vaak een onevenredig groot aanbod van ongezonde voedingsmiddelen. Dit kan onze perceptie van voeding beïnvloeden en ongezonde keuzes in de hand werken.

Al deze factoren samen bepalen hoe makkelijk of moeilijk het is om gezonde keuzes te maken. In Vlaanderen zien we dat ongezonde, calorierijke voeding steeds makkelijker beschikbaar is. Met dit project willen we daar verandering in brengen.  

Voor wie is dit project bedoeld?    

Iedereen vanaf 16 jaar kan deelnemen! Burgers kunnen hun ervaringen delen en scholen kunnen de app inzetten tijdens lessen over voeding en duurzaamheid. Supermarkten, restaurants en beleidsmakers kunnen de inzichten bovendien gebruiken om het aanbod en beleid beter af te stemmen op de behoeften van de burgers.

Door deel te nemen aan De Grote Voedselkaart verken je op een speelse en interactieve manier de voedselpunten in je buurt. Je draagt zo bij aan een beter begrip van de Vlaamse voedselomgeving en helpt die gezonder en duurzamer te maken.  

En wat gebeurt er dan precies met de resultaten van het onderzoek?  

De verzamelde gegevens worden geanalyseerd en gedeeld met burgers, beleidsmakers en organisaties. Op basis van deze inzichten kunnen concrete verbeteringen worden doorgevoerd, zoals het stimuleren van gezonde voeding in winkels en restaurants, het aanpassen van stedelijk beleid en het vergroten van bewustzijn over voeding.  

We werken samen met steden, gemeentes, voedingsbedrijven en korte keteninitiatieven om actie te ondernemen en de voedselomgeving te verbeteren. We houden daarbij rekening met de strategische doelstellingen van de Vlaamse voedselstrategie en de suggesties van gebruikers in de app. Zo stemmen we het lokale en Vlaamse beleid beter af op wat burgers willen en nodig hebben.

Waarvoor kunnen gebruikers de app allemaal gebruiken?  

De app heeft allerlei leuke toepassingen. Gebruikers kunnen er hun buurt beoordelen en hun mening delen over de toegankelijkheid, het aanbod en de prijzen van de voeding. Er zijn ook wekelijkse opdrachten, waarbij men feedback kan geven over mogelijke verbeteren in de voedselomgeving. Daarnaast kunnen gebruikers vragen beantwoorden over hun voedingskeuzes en gewoontes en krijgen ze inzicht in de gezondheidsscore van hun buurt. Persoonlijke statistieken laten zie hoe hun voedselomgeving zich verhoudt tot andere regio’s.  

En een laatste vraag voor wie nu al helemaal overtuigd is: hoe werkt de app precies?  

Dat is heel eenvoudig:  

1. Download de app: De gratis app van De Grote Voedselkaart is geschikt voor iedereen vanaf 16 jaar en is te vinden in de Play Store en de App-store.  

2. Maak een profiel aan: Vul enkele basisgegevens is, zoals je leeftijd, gender en buurt.  

3. Ga op ontdekking: Verken je buurt en beoordeel supermarkten, restaurants en andere voedselpunten in je buurt.  

4. Deel je ervaringen: Geef je mening over het aanbod, de prijzen en de toegankelijkheid.  

5. Krijg feedback: Bekijk hoe de voedselomgeving van anderen eruitziet.  

Dus, wil je meehelpen om de voedselomgeving gezonder te maken? Download dan De Grote Voedselkaart en deel je ervaringen!  

Het project wordt gefinancierd door VLAIO, het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen.