Hoe jonge ondernemers omgaan met de uitdagingen in Ouagadougou

In de hoofdstad van Burkina Faso vestigen jonge ondernemers zich via Generation Food als agribusiness. Hun initiatieven maken het voedselsysteem van Ougadougou duurzamer en dragen bij aan armoedebestrijding en werkgelegenheid.

Madeleine Delma (25) studeert in Ouagadougou en twijfelde niet toen ze het initiatief van Generation Food zag. “Ik was altijd al gefascineerd door voedselverwerking”, vertelt ze. Zo wilde ze een tomatensaus maken. “Na mijn deelname aan een hackathon, doorloopt ik nu met zestig andere jonge ondernemers het trainingsprogramma van Generation Food.”

Rikolto richt zich via Generation Food op dé grote uitdaging: hoe voorzien we het hele Ouaga-gebied van genoeg voedsel? De situatie in West-Afrikaanse steden is duidelijk. Kant-en-klare maaltijden met lage voedingswaarde zijn aan een steile opmars bezig. Er is veel stedelijke armoede en obesitas. Door het traject naar ondernemerschap van jonge vrouwen zoals Madeleine te ondersteunen, kunnen we het lokale voedselsysteem in steden als Ouagadougou versterken.

Ouagadougou is een van de grootste steden van Burkina Faso. Toegang tot veilig, betaalbaar eten met een hoge voedingswaarde is voor veel mensen allerminst een zekerheid, laat staan in de toekomst. Het is daarom cruciaal om nieuwe ideeën te ondersteunen van toekomstige bedrijfsleiders van voedingsbedrijven, landbouwers en distributeurs. Daardoor zou iedereen toegang moeten hebben tot veilig, betaalbaar eten met een hoge voedingswaarde.

Stichting Gillès is sponsor van Generation Food in Ouagadougou. Er is een samenwerking met het gemeentebestuur en twee organisaties die zich in Ouagadougou bevinden, namelijk Economic and Urban Development Agency (ADEU) en Departement of Food Technology of the Research Institute for Applied Sciences and Technology (IRSAT/DTA).

“Deze incubatiefase is bedoeld voor jonge mensen. Nooit eerder was er zo’n beweging in Ouagadougou. De gemeente werkt heel hard om de beweging met duurzame en haalbare ideeën te lanceren”, zegt Edouard BOUDA. Hij is de algemeen directeur van de ADEU in Ouagadougou.

Volgens Traore-Gorga Kourfom inspireert het proces nu al mensen. Zij is onderzoeksingenieur bij IRSAT en leidt een cursus over het deel van de incubator dat op technologieën voor voedselverwerking werkt.

"Tijdens de incubatiefase leren we over valkuilen en hoe we die vermijden. Ik dacht altijd dat ik alleen moest weten hoe ik klanten aantrek en een product aantrekkelijk maak. Dankzij de marketingtraining weet ik dat ik ook moet onderzoeken en plannen hoe ik meer klanten kan aantrekken en houden.” - Gisèle Sawadogo, jonge ondernemer

Op het einde van het programma pitchen de groepen samen met hun mentor hun bedrijfsplannen, de geselecteerde plannen krijgen een beurs. “We volgen trainingslessen over productietechnieken zodat we achteraf de leerlingen beter kunnen sturen”, vertelt coach Mariam KABORE.

Het programma zorgt er ook voor dat alle tachtig ondernemers en promotors hun projecten kunnen realiseren door ze in contact te brengen met investeerders, zoals banken en verdelers.

"Door deze training kon ik mijn ideeën voor mijn tomatenverwerkingsproject organiseren. Nu voel ik me klaar om mijn bedrijfsplan te pitchen aan financiële instellingen en investeerders." - Madeleine Delma, jonge ondernemer

“Doordat onze trainingen verspreid zijn over een aantal maanden, kunnen deelnemers de kennis langzaamaan verwerken en de technieken die in de ene module aangeleerd zijn eerst toepassen voordat ze aan de volgende beginnen”, zegt onze collega Bernadette Ouattara, coördinator van het Food Smart Cities programma van Rikolto in West-Afrika.

Benewinde Rodrigue Anicet Ouigba (32) is een van de jonge ondernemers die zich op de markt waagt als agri-voedselbedrijf, tien maanden na de lancering van Generation Food. Hij ontdekte zijn passie voor agribusiness tijdens zijn eerste jaren op de universiteit. “In mijn tweede jaar op de universiteit merkte ik dat handelaars veel verlies leden op plantaardige producten. Er was niet genoeg capaciteit om alle plantaardige producten te verwerken, waardoor die gingen rotten”, aldus Rodrigue.

De jonge student zag een uitdaging in die situatie. In de oogsttijd gaan veel producten verloren doordat er geen bewaarmogelijkheden bestaan en verwerkingsapparatuur amper aanwezig is. Buiten het oogstseizoen zijn er dan weer veel klachten van consumenten door hoge prijzen en schaarste.

Met zijn kennis over de voedingswaarde en verwerking van fruit en groente, ontwierp Rodrigue een eigen verwerkingssysteem. Dat vormt de basis van zijn pas opgerichte bedrijf: Société de Nutrition et Transformation Agroalimentaire du Faso (NUTAF). De productlijnen van het bedrijf zijn op drie jaar tijd gediversifieerd. “NUTAF evolueert in de verwerking van verschillende lokale producten, namelijk fruit en groente, landbouwproducten en producten van bosbouw met uitzondering van hout.”

Rodrigue is erg bezig met ecologie. Duurzaamheid is heel belangrijk voor hem en het is een troef om zijn bedrijf te onderscheiden van de rest. Zo hoopt hij zijn producten te kunnen verpakken in biologisch afbreekbaar materiaal. Geen makkelijke opdracht. Het vraagt nieuwe vaardigheden en een groter netwerk.

Rodrigue krijgt nieuwe hoop door Generation Food en schrijft zich meteen in. De deelnemers krijgen via het Generation Food-traject in Ouagadougou training rond marketing, ondernemerschap en projectmanagement. Verder is er ook praktische opleiding waarmee ze hun bedrijfsactiviteiten kunnen versterken, bijvoorbeeld rond nieuwe technologieën voor voedselverwerking.

"De jonge ondernemer begint tijdens het incubatieproces met een idee dat moet groeien. Het proces helpt de ondernemer om het idee verder uit te werken." - Hamado Tapsoba, directeur van Rikolto in West-Afrika

Tijdens de workshops over productie en voedselverwerking leerde Rodrigue veel over duurzaamheid. Zo vertelt hij over hoe hij de omgeving beschermt door verpakking te hergebruiken en biologisch afbreekbare etiketten te gebruiken. De training en uitwisselingen met experten hielpen Rodrigue om zijn bedrijf ecologisch te versterken.

Rodrigue: “Na de training pasten we onze visie over duurzaamheid aan. Naast de biologisch afbreekbare verpakkingen, kregen we ook een ander idee. We maken biogas uit het afval dat ontstaat tijdens de productie. Dat biogas hergebruiken we dan in het bedrijf.”

Generation Food ondersteunt die nieuwe ideeën en helpt de verdere ontwikkeling.

“Na de training blijft Rikolto een aanspreekpunt via een WhatsAppgroep. De projectleider, mevrouw Bernadette Ouattara, houdt contact met ons. Ze komt ook regelmatig op bezoek om ons aan te moedigen als we demonstraties geven.”

De WhatsAppgroep met honderd leden is een geweldig kanaal om de lancering te ondersteunen van de producten van jonge ondernemers. Rodrigue maakte reclame voor de officiële opening van het nieuwe bedrijfsgebouw en kon zijn voordeel halen uit de kosteloze publicatie van foto’s van het evenement. “Ik ben erg dankbaar voor de ondersteuning. Ik beloof dat mijn producten aan het einde van het programma top zijn en dat ik ze kan verkopen op de markten van Ouagadougou en – wie weet – straks in heel West-Afrika.”