Europeanen kopen tot 80% van hun eten in supermarkten. Bovendien heeft in heel wat landen slechts een handvol supermarktketens meer dan 80% van de markt in handen. Supermarkten beïnvloeden sterk wat leveranciers produceren en wat consumenten kopen, dus vormen zij een krachtige hefboom voor verandering in het Europese voedselsysteem.
Doel
Met dit EU LIFE project willen Rikolto en Questionmark de inspanningen van supermarkten voor klimaat en milieu in de hele EU versterken en opschalen door:
hun prestaties te belichten,
concurrentie ‘richting de top’ te stimuleren,
beleid te beïnvloeden,
en permanente monitoring te bevorderen.
Aanpak
We werken op twee niveaus:
Lidstaten: We verzamelen bewijs en publieke steun voor wezenlijke vooruitgang;
EU-niveau: We bundelen de inzichten uit het nationale niveau en zetten aan tot Europese actie.
Dit doen we aan de hand van de resultaten van Superlijst, een programma van Questionmark dat supermarkten binnen één land vergelijkt op hun beleid en praktijken rond klimaat, eiwittransitie, duurzame landbouw, voedselverspilling en verpakking. Aan de hand van deze resultaten:
stimuleren we supermarkten om hun duurzaamheidsprestaties te verbeteren,
stimuleren we beleidsmakers om klimaat- en milieuversterkend beleid te ontwikkelen,
werken we toe naar een permanent monitoringsysteem voor de hele sector.
Activiteiten
Superlijst in lidstaten (2025-2027)
In elk land maken we de resultaten van en aanbevelingen aan de supermarkten publiek. Questionmark is de initiatiefnemer van elke Superlijst en werkt hiervoor samen met lokale NGO's. We zetten ook een dialoog op tussen supermarkten, overheden, middenveld en andere stakeholders om op basis van de resultaten te reflecteren over stappen vooruit.
In België wordt er door Rikolto ook een publiekscampagne georganiseerd, en komen er dialoogpanels om de perspectieven te capteren van burgers en boeren.
2025: Nederland (3e editie)
2026: België (2e editie)
2027: twee Europese lidstaten (1ste editie)
Europese opschaling (2025-2028)
We belichten de geaggregeerde resultaten uit de vier landen op Europees niveau. Via Europese hoofdkwartieren van supermarktketens en Europese beleidsmakers willen we:
Goede praktijken en aanbevelingen uit de onderzochte lidstaten ingang laten vinden in supermarkten in heel Europa,
Nieuwe regelgeving stimuleren die duurzaam beleid in supermarkten faciliteert,
Toewerken naar een permanent systeem voor duurzaamheidsmonitoring voor supermarkten in heel Europa.
Resultaten
2/12/2025Publicatie Superlist Environment The Netherlands 2025: De prestaties van de grootste Nederlandse supermarkten werd bekend gemaakt. Meer info.
Partners en donoren
Rikolto België is coördinator van het EU Supermarkets LIFE project.
Questionmark is een Nederlandse denktank die zich inzet voor een gezonder, duurzamer en rechtvaardiger voedselsysteem. Questionmark is initiatiefnemer van Superlijst en partner in het EU Supermarkets LIFE project. Meer info.
CINEA, The European Climate, Infrastructure and Environment Executive Agency, is de hoofddonor van dit project.
Co-funded by the European Union. Views and opinions expressed are however those of the author(s) only and do not necessarily reflect those of the European Union or CINEA. Neither the European Union nor the granting authority can be held responsible for them.
.jpg)